Czym jest technologia RFID? Jakie ma wady i zalety?

Nie trzeba nikogo przekonywać, że aktualnie szybkość, precyzja i efektywność są kluczowymi czynnikami w biznesie, a technologie identyfikacji i śledzenia odgrywają coraz większą rolę. Jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się rozwiązań w tej dziedzinie jest RFID, czyli wykorzystywanie fal radiowych do identyfikacji osób i przedmiotów. Od lat stosowana jest w różnych branżach i zastosowaniach, technologia RFID oferuje szereg zalet, ale nie jest pozbawiona także wad. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym dokładnie jest, jakie daje korzyści, jakie są przeszkody w jej zaimplementowaniu i w jakich obszarach warto rozważyć jej wykorzystanie.

Spis treści:

Co to jest technologia RFID i jak działa?

Technologia RFID (ang. Radio Frequency Identification) to system identyfikacji radiowej, który wykorzystuje fale radiowe do odczytu i zapisu danych na małych urządzeniach zwanych tagami RFID, które te są umieszczane na przedmiotach, które chcemy śledzić lub monitorować.
Główne elementy systemu RFID to:
  1. Tagi RFID — małe urządzenia elektroniczne, które posiadają antenę do komunikacji radiowej oraz chip lub pamięć, w której przechowywane są dane. Mogą być przyklejane do przedmiotów lub wbudowane w nie. Istnieją różne rodzaje tagów RFID, które omawiamy w dalszej części tego wpisu.
  2. Czytnik RFID, czyli urządzenie używane do odczytywania informacji z tagów RFID za pomocą fal radiowych.
Zasada działania systemu RFID jest prosta. Czytnik wysyła sygnał radiowy aktywujący etykietę RFID w zasięgu swojego pola. Odpowiada ona na sygnał z urządzenia, przesyłając swoje dane identyfikacyjne. Czytnik RFID odbiera je i może przekazać je do systemu komputerowego w celu dalszej analizy, przetwarzania bądź zainicjowania konkretnej akcji.

Technologia RFID a NFC

Zarówno technologie RFID, jak i NFC wykorzystują fale radiowe do bezdotykowej komunikacji i wymiany danych, dlatego łatwo o pomyłkę podczas ich porównywania. Warto jednak pamiętać, że zasadniczo się różnią. Oto najważniejsze wyróżniki każdej z technologii, które dokładnie wyjaśniają kwestię „RFID a NFC”.
Kryterium
RFID
NFC
zasięg
od kilku centymetrów do kilkudziesięciu metrów, w zależności od częstotliwości i mocy
bardzo krótki zasięg, zwykle 4 – 10 cm
komunikacja
zazwyczaj działa w jedną stronę, gdzie czytnik odczytuje dane z tagu
umożliwia komunikację dwukierunkową, pozwalając urządzeniom na wymianę danych
koszt
może być to tańsze rozwiązanie, szczególnie na bazie technologii pasywnej, zasilanej energią z czytnika
nieco droższe ze względu na bardziej złożoną technologię
zastosowanie
szeroko stosowana w identyfikacji i śledzeniu towarów, kontroli dostępu, płatnościach bezdotykowych
popularna w smartfonach do płatności mobilnych, wymiany danych, uruchamiania aplikacji zbliżeniowo
prędkość transmisji danych
wolniejsza
szybsza

Omawiając kwestię „RFID a NFC”, warto podkreślić, że NFC jest w rzeczywistości podtypem technologii RFID: wykorzystuje częstotliwość 13,56 MHz, podobnie jak niektóre rodzaje tagów RFID. Obydwie technologie znalazły zastosowanie w wielu dziedzinach, pomagając w automatyzacji procesów i ułatwiając interakcje między urządzeniami.

Gdzie stosuje się technologię RFID?

Technologia RFID znajduje zastosowanie w wielu różnych dziedzinach i branżach. Bardzo często stosowana jest w systemach kontroli dostępu, które są wykorzystywane do monitorowania i regulacji wstępu do różnych obszarów, takich jak: budynki, pomieszczenia, parkingi czy strefy. Wykorzystanie RFID w ochronie obiektu umożliwia szybkie, wygodne i bezpieczne identyfikowanie osób, zapewniając jednocześnie kontrolę nad tym, kto ma dostęp do określonych obszarów. W porównaniu do tradycyjnych rozwiązań opartych na fizycznych kluczach czy kodach PIN, wykorzystanie RFID zapewnia szybszy i bardziej wygodny proces identyfikacji. Nie ma potrzeby wkładania klucza do zamka ani wprowadzania długiego kodu PIN — wystarczy zbliżyć znacznik RFID do czytnika, aby uzyskać dostęp. Technologia ta może mieć także zastosowanie w reglamentowaniu dostępu do pojazdów i sprzętów, takich jak wózki widłowe. Działa to na zasadzie umożliwienia uruchomienia zapłonu jedynie po przyłożeniu karty zbliżeniowej. Wpływa to pozytywnie na eksploatację oraz bezpieczeństwo wykorzystania floty. Ponadto w branży transportowej RFID jest wykorzystywany do: śledzenia pojazdów, monitorowania tras, zarządzania zużyciem paliwa oraz automatyzacji procesów związanych z utrzymaniem floty.

Systemy RFID stosowane są także w firmach do ewidencji czasu pracy. Mają wiele korzyści i mogą znacząco ułatwić zarządzanie czasem pracy pracowników. Każdy z zatrudnionych wyposażony jest w identyfikator zbliżeniowy, na przykład w postaci karty lub breloczka, który zawiera unikalny kod identyfikacyjny. W momencie przybycia do pracy lub opuszczenia firmy, pracownik zbliża swoją kartę do czytnika, aby zarejestrować obecność. Dane te przesyłane są do systemu rejestracji czasu pracy, a następnie, gdy wykonano integrację, do systemu kadrowo-płacowego, aby ułatwić nie tylko śledzenie obecności, ale także sprawne rozliczanie należnych wynagrodzeń.

To jednak nie wszystkie zastosowania etykiet RFID, ponieważ tagi mogą być wykorzystane także:

  • w logistyce i zarządzaniu łańcuchem dostaw — umożliwiają śledzenie i identyfikację towarów w czasie rzeczywistym na każdym etapie prac;
  • do automatycznego śledzenia i lokalizowania produktów w przemyśle, zarządzania pojemnikami i paletami oraz optymalizacji przepływu towarów w magazynach;
  • w systemach transportu publicznego etykiety są wykorzystywane do zbliżeniowych płatności za bilety i przejazdy, umożliwiając szybkie i wygodne korzystanie z usług transportowych;
  • do optymalizacji procesów produkcyjnych, zarządzania narzędziami i materiałami poprzez sprawnie sprawdzenie ich lokalizacji;
  • w hodowlach do identyfikacji i śledzenia poszczególnych zwierząt, monitorowania stanu zdrowia i genealogii oraz zapewniania bezpieczeństwa żywności;
  • do weryfikowania książki oddawanych do biblioteki za pośrednictwem wrzutni;
  • do śledzenia i identyfikacji leków na każdym etapie produkcji, dystrybucji i dostawy, co pomaga w zapewnieniu bezpieczeństwa pacjentów i zapobieganiu podrabianiu medykamentów.

Zalety rozwiązań RFID

Rozwiązania RFID oferują wiele zalet w porównaniu z tradycyjnymi systemami identyfikacji. Jakie są ich największe korzyści?
Jako pierwszą bez wątpienia należy wymienić trwałość i niezawodność. Tagi RFID są odporne na kurz, brud, wilgoć i temperaturę, co czyni je idealnymi do zastosowania w trudnych warunkach. Mogą działać przez wiele lat bez potrzeby wymiany. To daje nie tylko korzyści operacyjne i finansowe, ale także ekologiczne. Nie mniej ważna jest szybkość efektywność. Wynika ona z tego, że identyfikatory mogą być odczytywane znacznie szybciej niż kody kreskowe czy kody PIN, co pozwala na sprawniejszą identyfikację i śledzenie przedmiotów. Co ważne czytniki mogą odczytywać dane z wielu tagów znajdujących się w zasięgu, co znacznie przyspiesza proces inwentaryzacji. Technologia RFID pomaga zautomatyzować wiele procesów, takich jak kontrola dostępu, śledzenie przesyłek i zarządzanie zapasami. Warto także zwrócić uwagę na elastyczność i skalowalność. Sprawdza się w wielu różnych dziedzinach, od logistyki i handlu detalicznego po produkcję i ochronę zdrowia. Rozwiązania działające na jej bazie mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb i wymagań klienta oraz zintegrowane z istniejącymi systemami.
System RFID może być wykorzystywany do zabezpieczenia przed kradzieżą i innymi zagrożeniami. Odpowiednio skonfigurowane systemy doskonale odpowiadają na wymagania stawiane przez dyrektywę NIS 2. Warto także zaznaczyć, że rozwiązania bazujące na technologii zbliżeniowej mogą być łatwo zintegrowane z innym oprogramowaniem, co umożliwia kompleksową analizę danych oraz automatyzację procesów biznesowych.

Wady rozwiązań RFID

Mimo wielu zalet, RFID ma także pewne wady, które warto wziąć pod uwagę. Jedną z większych jest stosunkowo wysoki koszt inwestycji w system opierający się na technologii zbliżeniowej. Wdrożenie rozwiązań RFID może być droższe niż tradycyjnych systemów identyfikacji, takich jak kody kreskowe. Zastrzeżenia mogą wzbudzać także kwestie prywatności. Istnieje obawa, że technologia może być wykorzystywana do śledzenia ludzi bez ich wiedzy i zgody, a dane na tagach mogą być przechwytywane i wykorzystywane przez osoby niepowołane. W przypadku rozbudowy systemów brak globalnego standardu dla technologii RFID może utrudniać integrację systemów od różnych dostawców. Ponadto w przypadku tagów aktywnych zasilanych baterią, zachodzi konieczność ich regularnej wymiany lub ładowania, która może być uciążliwa i zwiększać koszty utrzymania systemu RFID.

Przed podjęciem decyzji o wdrożeniu rozwiązań RFID należy dokładnie rozważyć zalety i wady tej technologii. Zapraszamy także do kontaktu, z chęcią odpowiemy na wszystkie pytania oraz pomożemy ocenić, czy tego typu rozwiązanie sprawdzi się w Twojej firmie.

Rodzaje tagów stosowanych w RFID

Systemy RFID to niejednorodne rozwiązanie, na rynku znaleźć można kilka rodzajów tagów. Najpopularniejszy typ to pasywny. Nie posiada własnego źródła zasilania i pobiera energię z sygnału radiowego wysyłanego przez czytnik RFID. Tego typu identyfikatory są zazwyczaj tańsze i mają mniejsze rozmiary, co czyni je idealnymi do zastosowań masowych, takich jak śledzenie towarów w przestrzeniach magazynowych czy zarządzanie zapasami. Mają zasięg od kilku centymetrów do kilku metrów. Ich przeciwieństwem są tagi aktywne, które posiadają własne źródło zasilania, najczęściej w postaci baterii. Dzięki temu mogą one przekazywać sygnały na większe odległości i przechowywać więcej danych. Są często stosowane w zastosowaniach wymagających długiego zasięgu czy szybkiej transmisji informacji, np. zarządzanie flotą czy monitorowanie dużych obszarów. W sprzedaży dostępne są także tagi semi-pasywne będące pośrednim rozwiązaniem pomiędzy tagami pasywnymi i aktywnymi. Posiadają one własną baterię, która służy głównie do zasilania pewnych funkcji identyfikatora, takich jak wzmocnienie sygnału czytnika RFID lub przechowywanie danych. Dzięki temu może on osiągać większy zasięg i lepszą niezawodność w porównaniu do tagów pasywnych, przy zachowaniu niższych kosztów i mniejszych rozmiarów.