W obecnych cyfrowych czasach coraz częściej spotykamy się z nowymi technologiami uwierzytelniania, mającymi na celu ochronę naszych danych i prywatności. Jedną z nich jest biometria, która wykorzystuje unikalne cechy fizyczne do weryfikacji tożsamości. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, wyjaśniając, czym jest logowanie biometryczne, jakie są jego rodzaje, zalety i wady, a także odpowiemy na nurtujące pytanie: czy jest się czego obawiać?
Spis treści
Co to jest logowanie biometryczne?
Logowanie biometryczne to proces uwierzytelniania tożsamości użytkownika przy użyciu jego fizycznych cech lub charakterystyk biologicznych. Zamiast polegać na tradycyjnych metodach, takich jak hasła czy kody PIN, wykorzystuje się tu unikalne wyróżniki danej osoby.
Na ten proces składają się dwa zasadnicze elementy:
- uwierzytelnienie (inaczej autentykacja) to proces potwierdzający tożsamość użytkownika — nie oznacza to jednak, że uzyska on uprawnienia do danych zasobów, ponieważ w tym momencie system jedynie potwierdza, że uwierzytelniająca się osoba jest tym, za kogo się podaje;
- autoryzacja, czyli przyznanie uprawnień do czegoś — np. otwarcie drzwi albo zalogowanie do systemu.
Czasem może zdarzyć się, że uwierzytelnienie przebiegnie poprawnie, ale użytkownik nie ma prawa do zalogowania się do systemu czy przejścia. Wtedy najczęściej pojawia się komunikat „Brak uprawnień do zalogowania” albo świeci się czerwona dioda będąca sygnałem, że proces logowania nie przebiegł pozytywnie.
Warto także podkreślić, że w praktyce dużo częściej mówi się, że ktoś się uwierzytelnił lub poprawnie z autoryzował, zamiast używać zwrotów „logowanie”, „zalogowanie” etc. Dotyczy to zarówno rozwiązań z zakresu kontroli dostępu, jak i uzyskiwania prawa do uruchomienia systemów, aplikacji.
Sposoby biometrycznego logowania
Istnieje kilka różnych rodzajów biometrycznego logowania, z których każdy wykorzystuje inne cechy biologiczne lub fizyczne do uwierzytelniania tożsamości użytkownika. Do często wykorzystywanych metod zalicza się:
- odcisk palca — to najpopularniejsza metoda, która polega na skanowaniu przez czytnik linii papilarnych wzoru na palcu i porównywaniu go z zapisanym wcześniej wzorcem;
- rozpoznawanie twarzy — wykorzystuje kamery do sczytania rysów twarzy i porównuje je z zapisanym wzorcem; jest szybkie i wygodne, ale może być mniej dokładne niż inne metody, takie jak odczytywanie odcisków palców;
- skanowanie tęczówki oka wykorzystujące specjalne skanery do identyfikacji unikalnego wzoru tęczówki; jest bardzo dokładne, ale może być drogie, czasochłonne i niewygodne, dlatego nie jest to często stosowany identyfikator;
- rozpoznawanie siatkówki oka wykorzystujące jej unikalne cechy, takie jak naczynia krwionośne i ich wzory, do identyfikacji użytkownika; to jedna z najbardziej precyzyjnych metod biometrycznego uwierzytelniania;
- uwierzytelnianie głosem, gdzie analizuje się fale dźwiękowe głosu użytkownika i porównuje je ze wzorcem; jest wiarygodne, jednakże może być niedokładne w hałaśliwym otoczeniu;
- geometria dłoni — skanuje kształt i żyły dłoni użytkownika, stanowi jedną z nowszych metod.
Każda z tych metod ma swoje zalety i ograniczenia, a wybór odpowiedniej zależy od specyfiki zastosowania, oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa oraz preferencji użytkowników.
Czy logowanie biometryczne jest bezpieczne?
Ogólnie rzecz biorąc, logowanie biometryczne może być bezpiecznym sposobem uwierzytelniania, o ile stosuje się odpowiednie środki ostrożności. Należy jednak pamiętać o potencjalnych wyzwaniach i zagrożeniach związanych z wykorzystaniem tej technologii. Jednym z nowszych jest nieodwracalność cech biometrycznych. W przypadku utraty lub kradzieży danych uwierzytelniających, takich jak hasła czy kody PIN, można je zazwyczaj zmienić. Jednak cechy biometryczne, takie jak odciski palców czy wzór twarzy, są unikalne i niezmienne. W rezultacie, jeśli dane biometryczne zostaną skradzione lub naruszone, może to stwarzać trudności w zapewnieniu bezpieczeństwa.
Należy także pamiętać, że mimo że cechy biometryczne są unikalne dla każdej osoby, istnieją techniki, które pozwalają na ich kopiowanie lub podrobienie. W przypadku niektórych metod, takich jak odciski palców czy rozpoznawanie twarzy, istnieje ryzyko wykorzystania fałszywych odcisków lub twarzy w celu ominięcia systemu uwierzytelniania (problem ten nie dotyczy wykorzystania wysokiej klasy czytników, jak np. Rosslare). Istnieje także ryzyko, że dane biometryczne mogą być skradzione lub przechwycone przez osoby trzecie, co otwiera drogę do potencjalnych ataków na systemy uwierzytelniania. Jeśli dane biometryczne są przechowywane w postaci niezabezpieczonej lub są niewystarczająco szyfrowane, mogą one stać się łatwym celem dla hakerów. Wprowadzenie takich rozwiązań może budzić obawy związane z prywatnością, ponieważ wymaga zbierania i przechowywania wrażliwych danych biometrycznych użytkowników, których kradzież może prowadzić do naruszeń prywatności i nadużyć.
W związku z tymi potencjalnymi zagrożeniami, wiele systemów logowania biometrycznego stosuje zaawansowane techniki zabezpieczeń, takie jak szyfrowanie danych biometrycznych, wykorzystanie multipleksacji czy techniki antyspoofingowe, aby zapewnić jak najwyższy poziom bezpieczeństwa. Ważne jest także przestrzeganie najlepszych praktyk w zakresie przechowywania i przetwarzania danych biometrycznych w celu minimalizacji ryzyka naruszeń bezpieczeństwa i ochrony prywatności użytkowników.
Zalety i wady logowania biometrycznego
Biometria staje się coraz bardziej popularną metodą uwierzytelniania, oferując firmom oraz użytkownikom wiele korzyści. Warto wiedzieć, jakie ma plusy i minusy, aby móc podjąć dobrą decyzję odnośnie do jej wykorzystania w organizacji.
Zalety | Wady |
|---|---|
● wygoda wynikająca z braku konieczności zapamiętywania haseł czy noszenia ze sobą karty dostępowej; | ● wysoki koszt wdrożenia systemu w firmie; |
● brak możliwości zapomnienia lub zagubienia danych uwierzytelniających; | ● ryzyko naruszeń prywatności; |
● szybkość i prostota logowania; | ● mimo że cechy biometryczne są unikalne dla każdej osoby, istnieje ryzyko ich skopiowania lub podrobienia, co może prowadzić do oszustw i naruszeń bezpieczeństwa; |
● trudność podrobienia narzędzia autentykacyjnego; | ● w przypadku niektórych metod biometrycznego uwierzytelniania, takich jak odciski palców, mogą pojawić się trudności np. w związku ze zmianami na skórze palców związane z wiekiem lub zapisaniem dokładnych wzorców; |
● wysoki poziom bezpieczeństwa w porównaniu do alternatyw, takich jak tradycyjne hasła czy kody PIN, ponieważ cechy biometryczne są trudniejsze do podrobienia lub skopiowania, co może zapewnić wyższy poziom bezpieczeństwa; | ● brak standaryzacji w zakresie metod biometrycznego logowania może prowadzić do problemów z interoperacyjnością między różnymi systemami oraz utrudniać ich powszechne stosowanie |
● brak konieczności stosowania uwierzytelniania dwuskładnikowego dla wiarygodnych zabezpieczeń; | |
● redukcja oszustw związanych z wykorzystaniem cudzego narzędzia autentykacyjnego; | |
● niskie współczynniki FAR i FRR (fałszywej akceptacji i fałszywego odrzucenia) |
Mimo tych wad, zabezpieczenia biometryczne nadal pozostaje atrakcyjną opcją dla wielu organizacji i użytkowników dzięki swoim zaletom, takim jak wyższy poziom bezpieczeństwa i większa wygoda. Jednak konieczne jest uwzględnienie potencjalnych zagrożeń i wdrożenie odpowiednich środków zabezpieczających, aby maksymalizować korzyści z tej technologii.
Zastosowanie biometrycznego logowania
Uwierzytelnianie biometryczne jest coraz częściej wykorzystywane w różnych sektorach, oferując wygodny i bezpieczny sposób uwierzytelniania użytkowników. Główne obszary jego zastosowania to:
- dostęp do urządzeń mobilnych, smartfonów, do odblokowywania urządzeń przy użyciu odcisku palca, rozpoznawania twarzy lub skanowania tęczówki oka,
- kontrola dostępu do budynków, pomieszczeń czy komputerów m.in. dla pracowników firm,
- systemy płatności, do uwierzytelniania transakcji przy użyciu odcisku palca lub rozpoznawania twarzy,
- zarządzanie tożsamością w sieci,
- ochrona danych poprzez zapewnienie, że tylko uprawnione osoby w instytucjach i przedsiębiorstwach mają dostęp do poufnych informacji (dyrektywa NIS2 nakłada obowiązek wzmocnienia zabezpieczeń wszędzie tam, gdzie przechowywane są wrażliwe dane i systemy IT).
Należy zauważyć, że technologia biometryczna cały czas się rozwija i pojawiają się nowe zastosowania. Wraz ze wzrostem bezpieczeństwa i wygody tej technologii, możemy spodziewać się, że logowanie biometryczne będzie coraz powszechniejsze w różnych dziedzinach życia.
