Spis treści:
Co to jest system czasu pracy?
System czasu pracy a Kodeks pracy
Ponadto Kodeks pracy szczegółowo określa poszczególne systemy pracy:
- podstawowy,
- równoważny,
- przerywany,
- zadaniowy,
- w ruchu ciągłym,
- skróconego tygodnia pracy,
- weekendowy,
- zmianowy.
Rodzaje systemu czasu pracy
W przypadku podstawowego systemu czasu pracy mowa o wykonywaniu pracy przez maksymalnie 8 godzin dziennie i średnio 40 godzin tygodniowo w pięciodniowym tygodniu pracy w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 4 miesiące. Każdego dnia pracownik może mieć jedną przerwę w pracy (15 minut), która wlicza się do czasu pracy. Każdą godzinę pracy powyżej 8 uważa się za nadgodziny. Bardzo często wdrażany jest w biurach czy instytucjach publicznych. Stanowi klasyczny, znany wielu osobom system.
Drugim z często stosowanych rozwiązań jest równoważny system czasu pracy, który charakteryzuje się możliwością przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin (w niektórych przypadkach do 16 lub 24 godzin), co pozwala na skrócenie pracy w niektórych dniach lub tygodniach albo dodatkowe dni wolne. Wprowadzany jest w różnego rodzaju pracach, np. w zakładach pracy związanych z produkcją, służbach ratunkowych czy branży hotelarskiej.
W przypadku firm, w których, z przyczyn technologicznych lub innych obiektywnych przesłanek, działanie musi być prowadzone przez całą dobę, pracownicy mogą być zatrudniani systemie pracy w ruchu ciągłym. W tym przypadku pracodawca organizuje pracę w trzyzmianowym systemie, a czas pracy w jednej zmianie może wynosić do 8 godzin. Istnieje jednak możliwość wydłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. W ten sposób pracują osoby zatrudnione w: elektrowniach, hutach, szpitalach czy służbach ratunkowych.
Ponadto wśród osób uczących się lub dorabiających do pełnoetatowej pracy popularny jest system pracy weekendowej, w którym pracownik wykonuje pracę wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta, maksymalnie przez 12 godzin na dobę. W ten sposób mogą zatrudniać: obiekty noclegowe, restauracje, puby, kina, teatry czy firmy obsługujące imprezy masowe.
Jednym z ciekawszych systemów, zyskujących teraz na popularności jest zadaniowy system czasu pracy, w którym pracownik nie ma ustalonego czasu pracy. Zamiast tego otrzymuje do wykonania określone zadania, które musi zrealizować w określonym okresie, np. tygodniu czy miesiącu. Ważne jest, aby pracownik osiągał efekty swojej pracy, a nie skupiał się na sztywnym przestrzeganiu godzin pracy. Bardzo często jest wdrażany przez: programistów, tłumaczów, copywriterów czy analityków danych.
Jak ustalić system rozliczania czasu pracy?
Wybór odpowiedniego systemu czasu pracy wymaga analizy wielu czynników. Należy wziąć pod uwagę: specyfikę działalności firmy, charakter wykonywanej pracy, oczekiwania pracowników oraz wymogi prawne. Ważne jest, aby wybrany system był zgodny z przepisami i uwzględniał potrzeby zarówno pracodawcy, jak i pracowników. Najczęściej wdrażane są:
- system podstawowy,
- system równoważnego rozkładu czasu pracy,
- system pracy skróconego dnia pracy (np. dla osób niepełnosprawnych czy zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu).
Co daje wybór odpowiedniego systemu czasu pracy?
Odpowiedni system rozliczania czasu pracy może przynieść wiele korzyści zarówno dla pracodawcy, jak i pracowników. Z punktu widzenia osób zatrudniających, dostosowanie czasu pracy do specyfiki wykonywanych zadań może przełożyć się na lepszą organizację pracy i wzrost produktywności, a elastyczne systemy czasu pracy mogą lepiej odpowiadać potrzebom pracowników, co często skutkuje wyższą motywacją i zaangażowaniem. Warto także zauważyć, że wprowadzenie systemu pracy dopasanego do preferencji i życia prywatnego może obniżyć poziom zmęczenia i stresu, a co za tym idzie — zmniejszyć absencję pracowników. I choć wymieniony na końcu, ale nie najmniej ważny aspekt to poprawa opinii na temat firmy. Oferowanie elastycznych systemów pracy może budować pozytywny wizerunek firmy jako atrakcyjnego pracodawcy.
